به سوی فردا

نقش رسانه در امید بخشی به جامعه  چاپ شده در خبرگزاری فارس

امید، امید اجتماعی و سرمایه اجتماعی از مولفه های حائز اهمیت در جامعه بشمار می آید که فقدان آن، یاس، ناامیدی، افسردگی و غم را به جامعه تزریق می کند. سوال اینجاست که چه لزومی و اهمیتی دارد که به دنبال افزایش امید در بین افراد جامعه باشیم؟ پژوهش های جامعه شناختی و روان شناسی اثبات کرده که در شرایطی که فردی احساس امیدواری کند، احساس تعلق خاطر بالایی خواهد داشت. وقتی افراد جامعه امیدوار باشند همه ظرفیت های فردی و اجتماعی جامعه رشد خواهد کرد. جایی که امید است خلاقیت و نوآوری افزایش می یابد. افراد زمانی خلاقانه عمل می کنند که امید داشته باشند. بطور کلی می توان گفت موتورهای  محرکه هر جامعه ای امید است و امید کمک می کند که افراد حس کنند به اهداف و آرزوهایی که پیش رو دارند، خواهند رسید و در نتیجه انگیزه، تلاش، زندگی و حرکت در فرد افزایش می یابد.

در تزریق امید به جامعه می توان گفت که همه لایه نظام اعم از قوای سه گانه، دستگاه های اجرایی دولتی و خصوصی حتی تک تک افراد جامعه سهیم اند و می توانند نقش آفرینی مثبت و منفی در این خصوص داشته باشند. در این بین نقش رسانه های دیداری و شنیداری با توجه به شرایط سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور و جامعه و همچنین  جنگ اقتصادی استکبار علیه کلیت نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران بویژه جنگ رسانه ای هم جانبه، در امیدوار نگه داشتن افکار عمومی جامعه، از سایر عوامل ملموس تر و مهمتر بنظر می آید.

رهبر معظم انقلاب، گسترش امید در جامعه را وظیفه صدا و سیما می دانند و بر تنظیم پایان امیدوارانه برای سریالها، داستانها و نمایش ها و پخش اخبار امیدبخش، موثق، بهنگام و فراگیر تاکید می کنند. ایشان همچنین امیدواری را، مایه پیشرفت کشور می دانند و تاکید می کنند القای ناامیدی برای کند کردن حرکت کشور، گناهی بزرگ است.

از بیانات رهبر معظم انقلاب ذیل شاخص "امید و دشمن"، محورهایی نظیر "ناامید کردن مردم، اولین هدف دشمن"، " تخریب روح امید در مردم، از اهداف مقطعی و مرحله ای دشمن"، "تیره و تار نشان دادن افق کشور برای القای ناامیدی"،" تنظیمهدفمند خبرها و تبلیغات برای القای ناامیدی" و " تلاش دشمن برای القای ناامیدی در عرصه های اقتصادی، انقلابی و فرهنگی" استخراج می شود.

باید قبول کرد که رسانه ها در همه اشکال خود در دوران کنونی بخش جدایی ناپذیر از زندگی مردم شده اند. مردم در طول شبانه روز از محتوای اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، آموزشی و سرگرمی رسانه ها استفاده می کنند. نسل کنونی جامعه از ابتدای حیاتش با رسانه ها بزرگ می شود و در دنیای اطلاعات و ارتباط امروز این نسل، بخش عظیم فرهنگ، ارزشها و هنجارهای جامعه خود و دیگران را از رسانه ها دریافت می کند.

بنابراین می طلبد رسانه ها و متولیان آنها در این زمان حساس کشور و جامعه در راستای پروژه امید بخشی به جامعه با آگاهی و بصیرت بیشتری از گذشته کار رسانه ای خود را انجام دهند.

البته این گفتار بدین معنا و مفهوم نیست که رسانه ها چشم بر واقعیت های موجود جامعه و بالاخص کم و کاستی موجود ببندند و همواره اطلاعات و اخبار خوشایند را به جامعه منعکس نمایند که این رویکرد برخلاف رسالت و ذات فعالیت رسانه ای می باشد و چنین انتظاری نیز از گردانندگان رسانه های کشور، نمی رود. در راستای افزایش امید و امید اجتماعی در جامعه، نیاز است مدیران رسانه ای فعال در عرضه های  مختلف اجتماعی اقتصادی و فرهنگی، موارد ذیل را سرلوحه  کار خود قرار دهند تا ضمن  انجام  کار حرفه ای خود شاهد نقش آفرینی آنها در بهبود شاخص امیدواری در جامعه باشیم. انشاء ا...

1ـ انجام کار رسانه ای توسط افراد متخصص و صاحب قلم و اندیشه

2ـ بیان واقعیت جامعه بطور شفاف و پرهیز از هر گونه جهت گیری سیاسی تند و غرض ورزی شخصی در تحلیل های رسانه ای

3ـ در صورت بیان و انعکاس خبری مبنی بر وجود مشکلات احتمالی در عرصه های مختلف که باعث ایجاد زمینه یاس و ناامیدی در افکار عمومی خواهد شد. می طلبد راهکارهای کارشناسی و عملی که در صورت بکارگیری آنها، مشکلات مرتفع و تعدیل می گیردد نیز در تحلیل ها ارائه شود. چرا که راهکارها می تواند تا حدود زیادی از ناامیدی افکار عمومی بکاهد. باید پذیرفت که صرفا انعکاس چالش ها و اخبار منفی، وظیفه رسانه ها نیست بلکه این روش ناصحیح نوعی پمپاژ نفاق و تفرقه در جامعه محسوب می شود.

4ـ بکارگیری خبرنگاران متعهد و متخصص در امر رسانه که به واقع آنها روح کار رسانه هستند. خبرنگاری می تواند در این برهه از زمان موفق عمل کند که بصیرت و قوه تجزیه وتحلیل بالا یی در برخورد با مسائل مختلف داشته باشد .

5 ـ پرهیز از شتاب زدگی در انتشار اخبار ناپخته که میدانیم باعث ایجاد مسائل حاشیه ای در جامعه خواهد شد.

6 ـ ممانعت از انتشار اخبار کوتاه و مختصر بویژه در خصوص مسائل اقتصادی کشور که متاسفانه اکثرا نیز در فضای مجازی و غیر واقعی اتفاق می افتد در شرایط کنونی اصلا به مصلحت نیست چرا که همه مخاطبین قدرت تجزیه و تحلیل مطالب را به یک شکل ندارند. به عنوان مثال خبر "تورم ایران به 50 درصد رسید." این خبر کوتاه در فضای مجازی فارغ از صحت و سقم آن می تواند افکار عمومی را تحت تاثیر خود قرار دهد و زمینه ساز ناامیدی در جامعه گردد.

7 ـ پرهیز از مقایسه کشور با سایر کشورهای پیشرفته از حیث رشد و توسعه بدون شناخت ظرفیت ها و قابلیت های اجتماعی، انسانی، اقتصادی و فرهنگی که می تواند ناامید کننده باشد.